wtorek, 29 listopada 2011

Drzewa iglaste


Opisy drzew iglastych
              

modrzewie      sosny      świerki      jodły      daglezja 





Larix decidua - modrzew pospolity (modrzew europejski)
Opis: Drzewo nagozalążkowe dorastające do 50 m wysokości. Rośnie szybko. Konary ułożone są prawie poziomo i tworzą "drabinkę". Pędy są zróżnicowane na długo- i krótkopędy. Pędy ozdobne są także zimą w stanie bezlistnym, dzięki wypukłym, kulistym krótkopędom oraz żółtemu zabarwieniu. Igły są sezonowe (opadają na zimę), miękkie, wyrastające w pęczkach wokół krótkopędu. Igły są ozdobne zarówno wiosną (jasnozielone) jak i jesienią, gdy przebarwiają się pięknie na żółto. Kwiaty są jednopienne, rozdzielnopłciowe. Szyszki drobne, sterczące do góry.
Występowanie: Środkowa i zachodnia Europa, w Polsce rośnie dziko w górach.
Wymagania: Gatunek światłolubny, dobrze rośnie na stanowiskach słonecznych oraz przeciętnych glebach (najlepiej świeżych i żyznych, nie znosi gleb wilgotnych i gliniastych). Jest odporny na zanieczyszczone i suche powietrze w miastach oraz mrozy.
Zastosowanie: Doskonale nadaje się na strzyżone żywopłoty(dobrze znosi cięcie, szybko rośnie). Jest sadzony w nasadzeniach krajobrazowych, w parkach i zieleni miejskiej. Nagie pędy nadają się do suchych kompozycji. Szczególnie ładnie prezentuje się wiosną i jesienią.









        Drzewa lub rzadko krzewy żywiczne, niektóre gatunki dorastają nawet do 70 metrów. Pędy są zróżnicowane na długo- i krótkopędy. Igły zebrane w pęczki na krótkopędach po 2, 3 lub 5 (bardzo rzadko 1 lub 7). Igły są stosunkowo długie (w porównaniu z innymi rodzajami drzew iglastych). Sosny są jednopienne, kwiaty są rozdzielnopłciowe, żeńskie w szyszeczkowatych kwiatostanach, a męskie żółte wydłużone. Szyszki zwisające lub odstające, bardziej zdrewniałe niż u innych iglastych, łuski zakończone są charakterystyczną romboidalną tarczką z niewielkim zgrubieniem. Wielkość szyszek i ich kształt uzależnione są od gatunku sosny. Szyszki opadają w całości, tylko u niektórych gatunków rozpadają się.
        Sosny należą do drzew dobrze znoszących suche piaszczyste gleby, zanieczyszczone i suche powietrze oraz niskie temperatury. Zdecydowanie lepiej rosną w miejscach dobrzenasłonecznionych, tylko niektóre gatunki tolerują lekkie boczne ocienienie. Wiele sosen doskonale spełnia rolę gatunków pionierskich, dobrze też sprawdzają się w niesprzyjających innym iglakom warunkach miejskich.






SOSNY 2-IGIELNE

Pinus silvestris - sosna pospolita
Opis: Drzewo dorastające do 40 m wysokości. Korona bardzo zmienna w zależności od środowiska, wktórym rośnie - w zwartym drzewostanie pień jest długi i strzelisty, natomiast w miejscach odsłoniętych stosunkowo krótki, a korona nisko osadzona i gęsta, bardzo malownicza i dekoracyjna. Kora ceglastoczerwona, cienka i łuszcząca się. Igły zebrane po 2 w pęczku, długości 3-8 cm. Szyszki są bardzo zmienne, najczęściej o zaokrąglonym kształcie.
Występowanie: Rośnie dziko w Europie i Azji. W Polsce stanowi główny gatunek lasotwórczy, szczególnie na nizinach Polski.
Wymagania: Patrz: opis rodzaju. Jest jedną z najmniej wymagających sosen, pełni rolę gatunku pionierskiego.
Zastosowanie: Patrz: opis rodzaju.












Pinus nigra - sosna czarna
Opis: Drzewo dorastające do 30m. Charakteryzuje się gęstą koroną,ciemną korą i ciemnozielonymi, sztywnymi i  stosunkowo długimi (10-15 cm) igłami. Szyszki są duże, prawie czarne, z jasnymi tarczkami.
Występowanie: Rośnie dziko w górach byłej Jugosławii oraz w Austrii. W Polsce nie występuje w stanie dzikim.
Wymagania: Jest to gatunek sosny idealny do zadrzewień miejskich. Ma bardzo małe wymagania glebowe, dobrze rośnie nawet na zupełnie suchych i jałowych glebach (podobnie jak P. silvestris). Jest również odporna na zanieczyszczenie powietrza oraz na działanie silnych wiatrów.
Zastosowanie: Ze względu na niewielkie wymagania siedliskowe i odporność na warunki miejskie można ją z powodzeniem sadzić w miejskich parkach i zieleńcach. Dodatkowym atutem tego gatunku sosny jest stosunkowo wolny wzrost.









Pinus banksiana - sosna Banksa
Opis: Drzewo dorastające najwyżej do 25 m. Rośnie wolno i ma bardzo"zabiedzony" wygląd. Jej pnie i gałęzie są najczęściej powykrzywiane i cienkie, sprawiają wrażenie schorowanych i skarłowaciałych. Korony są nieregularne ibrzydkie. Igły są krótkie (2-4 cm), również powykręcane. Szyszki otwierają się przez kilka lat , są małe i krzywe. Gatunek krótkowieczny.
Występowanie: Rośnie dziko w Kanadzie i USA. W Polsce można tę sosnę spotkać w lasach, ale są to okazy sztucznie sadzone.
Wymagania: Jest to gatunek o bardzo małych wymaganiach siedliskowych, rośnie na najgorszych nawet glebach.
Zastosowanie: Gatunek wybitnie pionierski, często stosowany jako przedplon.  Nie ma żadnego znaczenia jako roślina ozdobna.








Pinus mugo var. mughus - sosna kosodrzewina (kosówka)
Opis: Krzew tworzący silnie rozrastające się zarośla. Rośnie szybko. Igły długości 3-8 cm są gęsto osadzone na giętkich pędach. Szyszki są niewielkie, ciemnobrązowe z popielatymi tarczkami i ostrym wyrostkiem.
Występowanie: Góry Europy - Alpy, Karpaty, Bałkany. Tworzy tzw. piętro kosówki (wys. od 1300mnpm) Rośnie także dziko w Polsce, głównie w Tatrach i na Babiej Górze. Podlega ochronie gatunkowej.
Wymagania: Gatunek o bardzo małych wymaganiach siedliskowych. Doskonale rośnie nawet na piaskach (np. wydmy nadmorskie)
Zastosowanie: Świetnie nadaje się do większych ogrodów skalnych (w małych szybko staje się zbyt ekspansywna). Ma ogromne znaczenie ekologiczne w górach - powstrzymuje lawiny i zapobiega erozji gleb, nad morzem stosowana do zadrzewiania wydm.






SOSNY 5-IGIELNE

Pinus cembra - sosna limba
Opis: Drzewo dorastające do 25 m wysokości. Rośnie wolno. Ma piękne gęste korony, na okazach wolno rosnących gałęzie utrzymują się nawet przysamej ziemi. Młode pędy żółto owłosione. Igły długości 5-12 cm. Szyszki są jajowate, młode fioletowe, najczęściej rozpadają się po dojrzeniu. Nasiona nie mają skrzydełek, sąjadalne.
Występowanie: Góry Europy, głównie Alpy i Karpaty. Rośnie także dziko w Polsce - jedyne stanowiska znajdują się w Tatrach. Jest objęta całkowitą ochroną gatunkową.
Wymagania: Lubi gleby przepuszczalne i świeże oraz wilgotne powietrze, ale nieźle znosi warunki miejskie, w tym zanieczyszczone powietrze.
Zastosowanie: Dawniej częściej stosowana w dworskich parkach, obecnie rzadko stosowana ze względu na problemy ze zdobyciem materiału nasadzeniowego.















Pinus strobus - sosna wejmutka, sosna Weymoutha
Opis: Drzewo dorastające do 50 m wysokości. Szybko rośnie. Charakteryzuje sięlekką, zwiewną koroną i cienkimi pędami. Igły bardzo cienkie i miękkie (do 10 cm). Bardzo charakterystyczne są wydłużone i lekko wygięte szyszki z bardzo delikatnymi tarczkami.
Występowanie: Rośnie dziko w USA i Kanadzie gdzie tworzy lasy wejmutkowe.
Wymagania: Jest gatunkiem sosny o nieco większych wymaganiach. Najlepiej rośnie na glebach świeżych, lekko wilgotnych i w wilgotnym powietrzu. Nie znosi suszy. Dobrze natomiast radzi sobie w rejonach przemysłowych. Jest także odporna na mróz.
Zastosowanie: Jedna z najpiękniejszych sosen, chętnie sadzona jako ciekawostka.







SOSNY 3-IGIELNE

Pinus rigida - sosna smołowa
Opis: Niezbyt wysokie drzewo dorastające do 20 m wysokości. Na pniu i konarach tworzy bardzo charakterystyczne pęczki pędów odroślowych. Igły długości do 14 cm, opadają już po 2 latach, często są żółto zielone. Szyszki jajowate, bardzo symetryczne, z wyraźniekolczastymiwyrostkami na piramidkach. Szyszki są tak mocno przytwierdzone do gałęzi, że odrywa się je z kawałkiem drewna.
Występowanie: Pochodzi z Ameryki Północnej.
Wymagania: Jest bardzo odporna na warunki środowiskowe - podobnie jak P. banksiana.
Zastosowanie: Niewielkie zastosowanie w terenach zieleni ze względu na niezbyt ładny wygląd - patrz P. banksiana.




Pinus ponderosa - sosna żółta
Opis:
Występowanie:
Wymagania:
Zastosowanie:

  












Picea abies - świerk pospolity
Opis:
Występowanie:
Wymagania:
Zastosowanie:























Picea glauca - świerk biały
Opis:
Występowanie:
Wymagania:
Zastosowanie:

































Picea omorika - świerk serbski
Opis:
Występowanie:
Wymagania:
Zastosowanie:























Picea pungens - świerk kłujący
Opis:
Występowanie:
Wymagania:
Zastosowanie:


  










































Abies alba - jodła pospolita
Opis:
Występowanie:
Wymagania:
Zastosowanie:



































Abies concolor - jodła kalifornijska (jodła jednobarwna)
Opis:
Występowanie:
Wymagania:
Zastosowanie:





















Abies nordmanniana - jodła kaukaska
Opis:
Występowanie:
Wymagania:
Zastosowanie:























Abies koreana - jodła koreańska
Opis:
Występowanie:
Wymagania:
Zastosowanie:
   





















Pseudotsuga menziesii - jedlica Douglasa (daglezja)
Opis:
Występowanie:
Wymagania:
Zastosowanie:

Konwalie


Konwalie

Konwalie kwitną w maju. To łatwo rozpoznawalne białe, pachnące dzwonkowate kwiaty zebrane na pojedynczym pędzie. Konwalie mają dwa lub trzy ciemnozielone liście, niezwykle trwałe, które zamierają dopiero na jesieni, wtedy ozdobą rośliny staja się duże, pomarańczowe jagody. Niestety owoce te są trujące. Konwalia rozrasta się na liczne rozgałęzione kłaczą, dzięki którym tworzy geste kobierce i szybko opanowuje duże powierzchnie. Na końcu każdego kłaczą znajduje się pąk, z którego na wiosnę wyrasta nadziemna cześć rośliny.

Nie jest łatwo nabyć różne odmiany konwalii. Najczęściej poszukiwane są te o dużych kwiatach, jak Grandiflora lub Fortin’s Giant, o pełnych kwiatach Plena, kwitnąca na różowo Rosea, oraz odmienna Prolificans, w której zamiast pojedynczych kwiatów rosną boczne gałązki z licznymi kwiatkami. Prawdziwymi unikatami są odmiany konwalii o ozdobnym ulistnieniu, jak Albostriata z liśćmi zKonwaliekremowymi żyłkami.

Konwalie dobrze rosną w cieniu lub półcieniu na lekko kwaśnej, wilgotnej glebie z dożą zawartością próchnicy. Mogą też rosnąć na słońcu, lecz wtedy ich liście szybciej brązowieją. W cieniu lepiej znoszą susze oraz korzenie sąsiadujących drzew i krzewów.

Konwalie rosnące na słabej glebie warto zasilać jesiennym ściółkowaniem - przekompostowanym obornikiem, kompostem ogrodowym lub warstwą opadłych liści (najlepiej z lipy, grabu i leszczyny). Najłatwiej rośliny mnożny się przez podział. Ich kłącza należy wykopać wczesną wiosną lub jesienią, podzielić i posadzić na nowe miejsce - płytko, na głębokość 3 cm. Jeżeli wykopane kłącza muszą być przez pewien czas przechowywane, należny umieścić je w ażurowej skrzynce i obsypać wilgotnym kompostem lub torfem.

Roślina ta jest bardzo ekspansywna i można mieć problem z usunięciem jej podziemnych rozłogów. Dlatego konwalii nie powinno się sadzić w ogródkach skalnych, na niewielkich rabatach, w miejscach gdzie mogłyby zdominować czy zagłuszyć inne rośliny. Jeżeli mimo wszystko zdecydujemy się je posadzić w sąsiedztwie innych kwiatów, dobrym rozwiązaniem będzie oddzielenie tych roślin plastikowa taśmą. Konwalia nadaje się też do dużych naturalnych ogrodów, gdzie tworzy ładne skupiska pod drzewami i krzewami liściastymi. Szczególnie bujnie będzie się rozrastać w przyjaznym cieniu leszczyn. Szybko rozrasta się też pod dużymi iglakami - cisami, żywotnikami lub cyprysikami, pod którymi będzie tworzyć zwarty dywan.

Konwalie możemy łączyć z innymi cieniolubnymi roślinami, najlepiej z ekspansywnymi gatunkami okrywowymi: bluszczem, barwinkiem i jasnota purpurowa. Efektownym urozmaiceniem mogą być kępy paproci, np. pióropusznika i narecznicy samczej albo kokoryczki. Dobrym rozwiązaniem będą także zimozielone bergenie i mahonia pospolita. Można do tej kompozycji wprowadzić strzeliste naparstnice, dzwonki jednostronne i orliki. Dobrym towarzystwem będą także liliowce i trzykrotka wirginijska, których liście będą ładnie kontrastować z ciemną zielenią konwalii.

Konwalie można pędzić w domu. Jesienią należy wykopać klacze z ogrodu i posadzić do doniczki, która należy pozostawić na zewnątrz pod przykryciem ściółki z liści, kory lub agrowłókniny. W styczniu trzeba przenieść ja do domu, ustawić w najchłodniejszym miejscu mieszkania (około 12oC) i delikatnie podlewać. Po paru tygodniach pojawia się kwiaty. Przekwitłe kłącza można później z powrotem posadzić wiosną w ogrodzie.Konwalia jest rośliną leczniczą. Zawiera alkaloidy stosowane do produkcji leków nasercowych i przeciwpadaczkowych. Należy do najbardziej trojących roślin! Po jej pomarańczowe jagody często sięgają dzieci. Należy pamiętać, że spożycie tylko kilku jagód może być śmiertelne. Równie trująca jest woda, w której stały ścięte kwiaty.

Konwalia jest rośliną jedyna w swoim rodzaju - jest bowiem reprezentowana tylko przez jeden gatunek. Występuje pospolicie w całej Europie w strefie klimatu umiarkowanego, a także w Ameryce Północnej i Azji. Spotykane poza Europa formy różnią się nieznacznie, dlatego bywają traktowane jako podgatunki lub nawet odrębne gatunki. W Polsce konwalia pospolicie występuje w lasach liściastych i sosnowych borach na terenie całego kraju. Najliczniej w Polsce północnowschodniej. Nie wolno jej zbierać ani wykopywać z lasu, gdyż jest objęta częściową ochroną